Lokatie
WOII vliegveld Maldegem
Interne nummering
Mal 20
Type structuur

Keuken en Refter van vliegveld - De Commanderie

Toegankelijkheid

Dit gebouw bestaat nog altijd in privébezit en is heden gebruikt als feestzaal.
Routebeschrijving om deze structuur te vinden:
  • Het gebouw staat op de hoek van het kruispunt van expressweg N44 met de weg Krommewege.
Oude kaarten van toepassing voor deze structuur

Oud Kadasterplan 1946 - Archief Maldegem

Deze kadasterkaart is dan opnieuw wel ongeveer juist georiënteerd. Je moet de schets van hierboven in feite 180° draaien.

Onderaan de verschillende abstellboxen (maar ook daar fouten in verband met wat nog bestaat en wat is verdwenen). De Commanderie is te vinden linksboven en omcirkeld.

 

Luchtfoto Google Earth waarbij op basis van een summiere kaart van het Belgische leger uit 1947 werd gepoogd het vliegveld te begrenzen op een actuele luchtfoto.

Het lichtblauwe gedeelte van de start- en landingsbanen waren verhard in beton. Het gele gedeelte was allicht wel verhard maar zeker niet volledig met beton of asfalt.

De hier gesitueerde structuur is te zoeken in de uitstulping in het rood aangeduid links waar de zone de huidige express-weg overschrijdt.
Luchtfoto's horende bij deze structuur:

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Ruime oude luchtfoto uit 1971 van de zone waar deze structuren stonden. De Commanderie is te zoeken in de linker bovenhoek aan de overzijde van express-weg en Krommewege.

Actuele luchtfoto anno 2023 Google Earth

Dezelfde locatie anno 2023. Je ziet er het gebouw als Commanderie op aangeduid.

 
Localisatie van de structuur bij de site
  • De structuur stond volledig westelijk van het vliegveld.
  • Dit was ook de zone waar de eigenlijke toegang was tot het terrein omschreven als vliegveld van Maldegem.

Functie van de structuur
  • Het gebouw is zeker specifiek gebouwd voor het vliegveld van Maldegem.
  • Het diende, ondanks zijn huidige naam Commanderie die zeer misleidend is, als keuken en refter voor de onderofficieren en manschappen aanwezig op het vliegveld.
Beschrijving van de structuur
  • Het gebouw geeft globaal zeker het uitzicht van een typisch Duits gebouw.
  • Origineel zie je het weergegeven als 2 gescheiden blokken.
  • Een groot hoofdgebouw en een kleiner hierop dwars staand gedeelte.
  • Beiden zijn zeker kort na de oorlog al samengevoegd tot 1 geheel als ze ooit gescheiden bestonden want op de kadasterkaart van 1947 is het reeds 1 geheel.
  • Het betreft een structuur in 1 niveau. In de grote centrale refter kijk je zelfs rechtstreeks op deze hoge dakstructuur.
  • Specifiek zijn de kleinere ramen die origineel allen metalen luiken hadden als bescherming tegen bombardementen.
  • Wel is zeker het hoofdgebouw volledig onderkelderd als een vrij stevige in gewapend beton uitgewerkte structuur zodat dit zeker in die periode al kon dienen als bomvrije ruimte mocht de structuur gebombardeerd worden.

Bouwplannen horende bij deze structuur:
  • Voorlopig niet gekend.
Actuele toestand van deze structuur:
  • Het gebouw is nog in zeer mooie staat bestaande en heden gebruikt als een feestzaal.
  • Wel werd de specifieke rode baksteen van vroeger ondertussen wit geverfd.
  • Voor de rest zijn allicht wel vrij veel originele kenmerken van het gebouw bewaard gebleven.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan deze structuur:
  • Na de oorlog werd het gebouw geplunderd door de locale bevolking.
  • Het gebouw zou ook nog een tijd dienst gedaan hebben om collaborateurs en Duitsgezinden te huisvesten. Allicht omdat vaak hun eigen woningen waren geplunderd en vernield bij de bevrijding.
  • Daarna werd het gebouw verkocht aan een locale landbouwer die het dan nog een tijd liet gebruiken als woonst voor een van zijn zusters. De rest van het gebouw werd dan geleidelijk aan gebruikt als grote berging.
  • Daarna werd het gebouw, en dat was zeker zo in de periode tussen 2000 en 2007, verkocht en gebruikt als brocanterie.
  • Daarna zijn de gebouwen opnieuw verkocht en sindsdien worden ze gebruikt als feestzaal die wel nog altijd de misleidende naam van De Commanderie draagt.

Foto's van deze structuur

Foto van rond 2000 - Bron: Replica

Deze foto toont zeer duidelijk nog de structuur als antiekzaak. Het gebouw had toen nog volledig het uitzicht van zijn originele baksteenkleuren.

Foto van rond 2007 - Collectie Tristan Cools

Er moet toen een herdenking doorgegaan zijn van het vliegveld van Maldegem waarbij het terrein volledig werd ingenomen door herinneringen aan dit vliegveld en re-enactmentgroepen. Enkele foto's hiervan waarbij het gebouw te zien is, hieronder.

Een zo goed als identiek beeld als hierboven.

Toegang van het gebouw toen bij de herdenkingen.

Een tentoongestelde van een wrak van een vliegtuig opgegraven motor tentoongesteld voor de kop van het gebouw.

Binnenzijde van toenmalige antiekzaak die op dat moment ook als tentoonstellingsruimte werd gebruikt voor deze activiteit..

2020 - Eigen prospectie

Al de onderstaande foto's zijn dus van de periode dat het gebouw al gebruikt wordt als feestzaal.

Zicht waarop het gebouw toch wel goed zichtbaar opvalt als je hier Maldegem doorkruist op de express-weg

Globaal zicht op het gebouw dat heden wel totaal wit geverfd is.

Gevel uitkijkend op de express-weg. Rechts de beuk van het gebouw die er tijdens WOII allicht nog gescheiden van stond en daarna werd verbouwd zodat het 1 geheel werd.

Tweede aangebouwde beuk van het gebouw.

Achterzijde van het gebouw van de kant van de Expressweg gezien. Rechts zie je nog een kleine eveneens wit geschildede munitienis (Mal 39) liggen. Voorlopig is dit de enige die ik nog heb teruggevonden ooit deel uitmakend van dit vliegveld tot op heden. Dit moeten er heel wat meer geweest zijn.

Achtergevel. Wat mij ook altijd opvalt is dat men vaak deuren en ramen niet even hoog liet eindigen.

Achtergevel van andere zijde gezien.

Kopgevel kant Krommewege.

Vooraan ligt hier zo een bakstenen rand afgedekt met grote betonnen platen. Er werd mij verteld dat dit een toegangscomplex was naar de kelders die bruikbaar waren als schuilplaats. Vergeet aub deze roddel want dit is gewoon een grote septische put. Ik zou u dus zeker niet aanraden langs daar naar binnen te proberen geraken, omdat dit ook totaal niet naar binnen leidt. U gaat ook van ver te ruiken zijn als u daarna verder op ronde gaat.

Nogmaals deze kopgevel.

Binnenzicht in de huidige feestzaal met de verlichting nog uit.

Idem met verlichting aan.

De structuur heeft een nog zeer mooi houten dakgebinte.

Detail van toog en dakgebinte.

Blik in de zaal van andere richting. U kijkt nu op de kopmuur langs Krommewege.

Zeker het hoofdgebouw is volledig onderkelderd als betonnen structuur. Deze kelders zullen dus toen zeker mee voorzien geweest zijn om bij een mogelijks bombardement te kunnen schuilen voor wie toen in de keuken en refter aanwezig was. Er zijn verschillende in gewapend beton uitgewerkte betonnen kamers en gangen.

Een keldergat naar buiten.

Blik in 1 van de betonnen kelderkamers. Wel opletten met de hoogte want deze ruimtes zijn door de band wel vrij laag.

Gelijkaardig zicht in andere betonnen kelderkamer.

Specifieke bijkomende interessante bronnen:
  • Eigenaars van huidige feestzaal om het gebouw beperkt intern eens wat te mogen fotograferen bij een totaal niet vooraf aangekondigd bezoekje.
  • Frank Raeman Osi Msm voor details over de functie en de geschiedenis van het gebouw.